به گزارش آنی غذا نایب رئیس كمیته ملی بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان علائم و شیوه های پیش گیری از بیماری پوكی استخوان و ساركوپنی اظهار داشت: این دو اختلال اسكلتی عضلانی عامل خیلی از مرگ و میرها و ناتوانی ها در سنین بالا هستند و بیماران باید ضمن تشخیص زودهنگام، پروسه درمان خودرا برای پیش گیری از عوارض این بیماری ها كامل كنند.
به گزارش آنی غذا به نقل از ایسنا، دكتر باقر لاریجانی در سمپوزیم تازه های استئوپروز كه در روز گذشته در دانشگاه علوم پزشكی تهران برگزار شد، با اشاره به شیوع بالای پوكی استخوان در افراد بالای ۵۰ سال در ایران و بیان اینكه ژنتیك و تغذیه دو عامل مهم مبتلاشدن به پوكی استخوان در ایران است، اظهار داشت: مطالعات ما در پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران چندین عامل مستعد كننده ژنتیكی برای پوكی استخوان در ایران را نشان داده و كمبود ویتامین D مهم ترین عامل تغذیه ای است كه می توان درباب این بیماری در كشور نام برد.
نایب رئیس كمیته ملی بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت به مطالعات صورت گرفته درباب الگوهای ژنتیكی مبتلاشدن به پوكی استخوان اشاره نمود و اظهار داشت: این گروه مطالعات در پژوهشگاه علوم غدد دانشگاه علوم پزشكی تهران نیز صورت گرفته و ارتباط گروه های ژنوتیپی مختلف با پوكی استخوان در جمعیت ایرانی بررسی شده است.
وی به مطالعاتی كه در زمینه كمبود ویتامین D در ایران صورت گرفته اشاره و اظهار داشت: بیماری پوكی استخوان بار ناتوانی زیادی را به همراه دارد؛ به نحوی كه خطر سالانه شكستگی ناشی از پوكی استخوان از خطر خیلی از بیماری های دیگر فراتر رفته و بروز پوكی استخوان بسیار بیشتر از سكته قلبی، سكته مغزی و سرطان سینه است.
لاریجانی با اشاره به اینكه با افزایش امید به زندگی در سطح جهان تعداد افراد سالخورده در هر منطقه جغرافیایی رو به افزایش است، اظهار داشت: پیش بینی می شود كه افراد سالخورده جهان به بیشتر از ۱ میلیارد و ۵۵۵ میلیون نفر برسند و طبیعتا یكی از معضلات در این جمعیت بحث پوكی استخوان و شكستگی های ناشی از آن است.
وی ادامه داد: بدون شك این بیماری در این تعداد بالای جمعیت بار مالی بسیار زیادی را به اقتصاد جهانی تحمیل خواهدنمود. همین طور شكستگی های ناشی از پوكی استخوان سال ها زندگی توام با ناتوانی را برای افراد به همراه خواهد داشت؛ بطوریكه ناتوانی ناشی از پوكی استخوان بسیار بیشتر از سایر بیماری های غیرواگیر است.
نایب رئیس كمیته ملی بیماری های غیرواگیر عنوان كرد: از هر ۲ زن بالای ۵۰ سال و از هر ۵ مرد بالای ۵۰ سال یك نفر در معرض شكستگی ناشی از پوكی استخوان است و مطالعات نشان داده با وجود اینكه در سال ۲۰۰۰ حدود ۹ میلیون مورد شكستگی بر اثر پوكی استخوان رخ داده، مداخلات مناسب توانسته به میزان ۲۰ تا ۲۵ درصد این شكستگی ها را كم كند.
وی ادامه داد: باتوجه به اینكه در بیشتر موارد، ترمیم حجم استخوان كاهش یافته امكان پذیر نیست و عواقبی كه شكستگی های ناشی از پوكی استخوان به همراه دارد، شناسایی افراد در معرض خطر بالای شكستگی و انجام مداخلات در این زمینه می تواند برای افراد و جامعه بعنوان یك كل مفید باشد.
لاریجانی به الگوی فركس برای شناسایی افراد در معرض خطر شكستگی های ناشی از پوكی استخوان اشاره نمود و اظهار داشت: لازم است از این ابزار كه در كنار عوامل تشدید كننده خطر، بافت تراكم استخوان را در استخوان ران می سنجد، استفاده گردد.
وی با اشاره به اینكه استراتژی های ثبت و غربالگری پوكی استخوان در كشور بر طبق عوامل بالینی و تراكم استخوان طراحی شده، اضافه كرد: غربالگری بیماران در معرض خطر بالای شكستگی شكنندگی سنگ بنای استراتژی مدیریت پوكی استخوان ایران است و با بازگشت افراد به مراكز و تشخیص بیماری، مداخلات بموقع شامل آموزش بیمار و مداخلات بالینی بلافاصله دنبال می شود.
نایب رئیس كمیته ملی بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت اظهار داشت: در این سیستم كلیه داده ها به صورت محلی جمع آوری، تركیب و ثبت می شوند و بعد از ثبت و تجزیه و تحلیل داده ها، مدیریت، آموزش و پیگیری شروع می شود.
وی اشاره كرد: ثبت ملی شكستگی پوكی استخوان با هدف اصلی تهیه ركورد ملی شكستگی پوكی استخوان طراحی و به راه افتاده است. در این سیستم كلیه افراد با شیوع قبلی شكستگی پوكی استخوان در بانك اطلاعاتی ثبت می شوند و بیماران در معرض خطر بالای شكستگی پوكی استخوان و هیچگونه سابقه شكستگی توسط كلینیك های سرپایی، بخش های بیمارستان، تنظیمات مراقبت های بهداشتی اولیه روستایی و شهری شناسایی و ثبت می شوند.
لاریجانی اظهار داشت: تشخیص پوكی استخوان برمبنای ارزیابی بالینی شاخصهای خطر به همراه اندازه گیری چگالی مواد معدنی استخوان با اشعه ایكس انجام می شود. بااینكه چگالی پایین یكی از عوامل خطرشكستگی است، اما برای ارزیابی خطر شكستگی و نظارت بر پاسخ به درمان محدودیت هایی در این فاكتور وجود دارد كه لزوم توسعه فن آوری های جدید برای تشخیص پوكی استخوان را تشدید می كند.
وی به روش های تشخیصی نوین نظیر نمره T، رادیوگرافی استخوان، QCT، ام آر آی، سونوگرافی تراكم استخوان اشاره نمود و اظهار داشت: در تصویربرداری ها نیز امكان دارد، تصویربرداری در نقاط مختلف بدن نتایج متفاوتی را نشان دهد و این بررسی ها علل بیماری را توضیح نمی دهند.
نایب رئیس كمیته ملی بیماری های غیرواگیر به كاربرد نشانگرهای بیوشیمیایی در تشخیص پوكی استخوان اشاره نمود و اظهار داشت: اخیراً، پیشرفت در تكنیك های اندازه گیری منجر به توسعه سنجش تراكم استخوان شده و این روش اطلاعات ارزشمندی را هم برای ارزیابی های بالینی اولیه و هم برای نظارت بر درمان ارائه می دهند.
وی با اشاره به اینكه اندازه گیری ایزوتوپ كلسیم یك روش جدید و با دقت بالا، غیر تهاجمی و بدون اشعه برای تشخیص پوكی استخوان فراهم شده، اظهار داشت: بر خلاف تكنیك های تصویربرداری اندازه گیری نشانگرهای گردش استخوان امكان ارزیابی پویا از بازسازی استخوان را فراهم می آورد. استفاده از پروتئومیكس منجر به كشف نشانگرهای جدید و حساس گردش استخوانی شده است كه اطلاعات بی نظیری را برای تشخیص بالینی و درمان بیماران مبتلا به بیماری های استخوانی ارائه می دهند.
لاریجانی با اشاره به اینكه یك دستگاه الكتروشیمیایی برای غربالگری و تشخیص پوكی استخوان برمبنای داده های پروتئومیكس در پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران اختراع شده، اظهار داشت: این پروژه با مشاركت مركز علمی در اتریش در دست اعتبارسنجی است.
وی با تشریح پروتكل های درمانی پوكی استخوان اظهار داشت: از شیوه هایی كه ذكر شد برای تشخیص و پیگیری درمان افراد به صورت تركیبی استفاده می شود.
نایب رئیس كمیته ملی بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت اشاره كرد: به سبب خاموش بودن این بیماری كمتر از ۲۵ درصد افراد پروسه درمان خودرا كامل می كنند.
وی ساركوپنی را تخریب توده و قدرت عضلانی تعریف كرد و اظهار داشت: این بیماری نیز در سنین بالا ایجاد می شود و همانند پوكی استخوان زمینه ساز شكستگی های استخوانی و ناتوانی های حركتی در افراد می شود. این بیماری نیازمند سنجش توده و قدرت عضلانی و عملكرد فیزیكی فرد است.
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، لاریجانی اضافه كرد: شیوع ساركوپنی در مردان مسن تر از ۷۵ سال نسبت به زنان در سن مشابه در ایران بیشتر است و از عوامل موثر در ایجاد این بیماری می توان به سن بالاتر، جنس مذكر، سیگار كشیدن و BMI پایین اشاره نمود.
نایب رئیس كمیته ملی بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با اشاره به برنامه مشترك برای ارزیابی ریزمغذی ها و متابولیت های مربوط به ساركوپنی اظهار داشت: با عنایت به فشار اقتصادی و بهداشتی و روانی سنگین كه پوكی استخوان به جوامع تحمیل می كند، باید یك رویكرد جامع ملی در مورد آن طراحی شود و از آنجائیكه پیش گیری از شكستگی پوكی استخوان عناصر مختلفی همچون اصلاح سبك زندگی، مداخلات رژیم غذایی و مدیریت دارویی را شامل می شود، اتخاذ یك رویكرد چند رشته ای در مقابل آن لازم است.

منبع: آنی غذا