كرونا، استرس و راه های مقابله

به گزارش آنی غذا در ماه های اخیر، وجود ویروسی ناشناخته، جدید و كشنده باعث شد تا شرایطی خاص و پر استرس بر جهان حاكم شود. ویروسی كه به راحتی در مدت زمان كوتاهی می تواند حیات انسان ها را تهدید كرده و به خطر اندازد و اینكه انسان تا كنون نتوانسته درمان خاصی در مقابل حمله آن برای محافظت خود انجام دهد. همین ناتوانی سبب شده است تا استرس و نگرانی گسترده ای در دنیا پدید آید.
به گزارش آنی غذا به نقل از ایسنا، این ویروس فقیر و غنی و قوم و ملیت خاصی را در بر نمی گیرد و جهان شمول شده است و با حالتی تصاعدی و پر سرعت پراکنده شده و شیوع پیدا کرده است.
این سرعت انتشار و عدم توانایی در درمان و کنترل آن، استرس و اضطراب بالایی را بوجود آورده است؛ اضطرابی که حالتی مبهم و ناخوشایند ازهراس و نگرانی است. درباره وقایعی که امکان دارد اتفاق بیفتد و این مورد سبب شده تا انسان را بیشتر متوجه قدرت لایزال الهی کرده و جویای مدد از یگانه خالق هستی کند. عاملی که علاوه بر تهدید بر سلامتی، تهدیدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده ای را فراهم نموده است. احساس خطر جدی و ناتوانی در دفع آن، استرس زیادی را به همراه آورده که عاملی تهدید کننده برای سلامت روانی و آرامش انسان ها است.
در همین راستا، دکتر سودابه عضدالملکی، پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و عضو هیئت علمی دانشگاه به تبیین راه های مقابله با استرس در این ایام پرداخت و اظهار نمود: همواره میزان کمی از استرس می تواند در رفتار ما نوعی موتور محرکه محسوب شود که عاملی موثر در پیشرفت و انجام امور است و ما را در رسیدن به هدف کمک می نماید. اما از طرف دیگر می تواند باعث تغییرات بدنی شود که آمادگی ما را برای موارد اضطراری به صورت پاسخ جنگ یا گریز فراهم آورد و در واقع پاسخی است که انسان در حالت تهدید سلامت جسمی یا روانی از خود نشان میدهد و برای مقابله با موقعیت ناخوشایند عمل می کند.
وی اضافه کرد: ترشح هورمون کورتیزول از غدد فوق کلیوی باعث آزاد شدن بیشتر چربی ها و پروتئین ها شده و در افزایش انرژی ما و مقابله با استرس نقش مهمی ایفا می کند.
این دکترای علوم تربیتی و پژوهشگر پژوهشکده خانواده و مدرسه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اعلان اینکه استرس روانی معمولا با شرایط اجتماعی ناگوار، رویدادهای ناخوشایند زندگی و یا گرفتاری های روزمره ارزیابی می شوند که با مسائل تندرستی ارتباط دارند اظهار داشت: این استرس می تواند در مدت زمان طولانی اختلال در عملکرد سیستم ایمنی را بوجود آورده و باعث بیماری های سختی در انسان شود. همینطور با کند کردن فعالیت گوارشی در زمانی که خون به مغز، قلب، دست و پاها جاری است می تواند مشکلات معده ای و روده ای ایجاد کند. این حالت آماده باش و دفاعی در بدن می تواند در نهایت به ضعف سیستم ایمنی منجر شده و بدن را برای مبتلا شدن به بیماری ها مستعد می کند.
عضدالملکی افزود: در شرایط کنونی باید هوشیارانه و با حفظ آرامش و شکیبایی تنش های حاصله از این استرس را کنترل ودفع نماییم. در این میان گروه های صدمه پذیری که بیشتر در معرض این صدمه ها و تنش های این ویروس قرار دارند، کودکان و سالمندان هستند که حمایت و توجه بیشتری را می طلبند و شرایط حساس تری نسبت به دیگران دارند.
وی اضافه کرد: آنها احتیاج به محیطی آرام و بدون استرس را دارند. توانایی سیستم ایمنی برای مقابله با بیماری ها در نوجوانی افزایش می یابد ولی پس از ۲۰ سالگی افت می کند و این روند تا ۵۰ سالگی سیر کاهشی دارد که در اثر کاسته شدن برخی هورمون ها در بدن است و مقاومت ما را در مقابل بیماری ها کم می کند.
این پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اعلان اینکه در این برهه توجه به بهداشت روانی در کنار بهداشت جسمی می تواند جوی سالم را برای گذری امن آماده کند اظهار داشت: عنایت به برخی نکات و راهکارها با دقت و بصیرت، انسان ها را در دفع این استرس و عدم امنیت یاری می کند.
عضدالملکی در ادامه و به صورت لیست وار نکاتی که توجه به آنها در اعمال و رفتار روزمره متضمن شکست بیماری و غلبه بر استرس است را مطرح کرد:
– همگان بر نرخ مبتلا شدن و میزان شیوع بیماری و جهانی بودن آن واقفیم پس با جستجو و پیگیری های بیش از اندازه، به دنبال اطلاع از آمار و ارقام لحظه به لحظه مرگ ومیرها نباشیم تا فضایی پر تنش مملو از فشار روانی را برای خود و عزیزان را فراهم نکنیم و از گزارشات و اخبار منفی که جوی استرس زا را به وجود می آورد پرهیز کنیم
– می پذیریم که مبحث بیماری و خطر آن جدی است ولی می تواند همچون بیماری ها و خطرات دیگر قابل پیشگیری و مدیریت باشد و چاره و درمانی برای آن به دست خواهد آمد. البته که برخی مسائل در این ویروس در اختیار ما نیست، پس به سراغ رفتارهایی برویم که قابل کنترل و اراده ماست، مثل رفتارهای خود مراقبتی، رعایت بهداشت فردی و کنترل و مدیریت هیجانی و تماس و ارتباط با دیگران است.
– از واقعیت مساله فرار نکنیم و بر عکس با شناخت خوب وصحیح از آن، افکار و احساسات مقابله ای و مفید را بکار ببریم ولی تمرکز بیش از اندازه و وسواس گونه ای که اضطراب را بیشتر می کند پرهیز نماییم، فقط با این تفکر که بهترین کار و رفتار در شرایط فعلی چیست به مقابله و دفع آن بپردازیم.
– سبک زندگی سالم را در شرایطی که رفتارهای عادی و روزمره ما محدود و کنترل شده است انتخاب نماییم. تغذیه مناسب و صحیح، خواب و استراحت بموقع، ورزش و حرکات بدنی، ایجاد فعالیتهای پرنشاط و سرگرم کننده به شادی و آرامش خود و اعضای خانواده را باعث می شود.
– مطالعه مطالب آرامش بخش و خواندن کتاب که بر انبساط فکری و کاهش تنش منتهی می شود سفارش می شود.
– مثبت نگری و توجه به جنبه های خوب زندگی و تمرکز بر داشته هایمان، لذت کنار عزیزان بودن و شکرگزاری این نعمت بزرگ باشیم.
برای آرامش و سلامتی خود دعا نماییم. دعا کردن باعث اتصال ما به قدرت لایزال الهی است که امید و آرامش و روحیه خوب را در ما تقویت می کند. همینطور استفاده از کلمات و جملات آرامش بخش مفید می باشد.
– ارتباط با افراد شاد، مثبت نگر، خوشبین و شوخ طبع مقاومت روانی ما را تقویت می کند روابط با دوستان و حمایت ها و همدلی های اجتماعی در مصونیت ما در مقابل استرس کمک شایانی می کند و برعکس پرهیز از ارتباط و صحبت با افراد غمگین و دلسرد استرس و ناامیدی را به همراه دارد.
– از تلقین و یادآوری اینکه سالم، قوی و شاد هستیم و آمادگی مقابله با هر سختی و دشواری را داریم استفاده نمائیم. این فرمان موجبات تقویت روحیه مثبت و مقاوم را در ما فراهم می آورد.
– به هیجانات منفی اجازه رشد و گسترش ندهیم و با تقویت سیستم ایمنی به جنگ ویروس برویم.
– خشم و ناامیدی کمکی به ما نخواهد کرد، خنده و نشاط می تواند سیستم ایمنی را تقویت کند. روش های مفید کاهش خشم رفتارهایی هستند که برای سلامتی اهمیت زیادی دارند، اگر افراد به جای خشم و تند خویی، جسور باشند و به جای عکس العمل های انفجاری گفتگو کنند، می توانند مشکلات، عواقب و بیماری های ناشی از استرس زیاد را کاهش دهند.
– در اوقات فراغت در کنار اعضای خانواده به انجام کارهای عقب افتاده بپردازیم.
– در شرایطی که در قرنطینه خانگی هستیم مدیریت و برنامه ریزی کارهای همیشگی مان را حفظ نماییم و کارهای عادی را طبق روال قبل با حفظ برنامه صحیح خواب و تغذیه انجام و آنرا گرفتار تغییر و تحول و بی نظمی نکنیم.
– به خودمان و اعضای خانواده گوشزد نماییم که انسان موجودی هوشمند و توانمند است و قدرت مقابله با مسائل و کنترل شرایط سخت را دارد.
– برای کودکان بیشتر وقت بگذارید و نگرانی و استرس را با عنایت به توان کمی که آنها برای شرایط سخت دارند انتقال ندهیم. سالمندان در میان اعضای خانواده هم از نظر جسمی هم از نظر عاطفی ـ روانی صدمه پذیرترند، تلاش نماییم بیشتر به همدلی و مراقبت و ملاطفت بپردازیم.